{ "title": "Bamya Yetiştiriciliği", "image": "https://www.bamya.gen.tr/images/bamya-yetisdiriciligi.jpg", "date": "18.01.2024 23:30:21", "author": "Nilüfer Çembertaş", "article": [ { "article": "Bamya Yetiştiriciliği, Bamya sıcak iklimlerde yetişen, dona dayanıksız, ebegümecigiller familyasından ılıman iklimlerde bir yıllık, tropik iklimlerde ise çok yıllık olabilen bitki türüdür. Ana vatanının Afrika olduğu Etiyopya ve Sudan'da çok eski tarihlerden beri yetiştiriciliğinin yapıldığı bilinmektedir. Yaprakları asma yaprağına benzeyen bamyanın meyvesi 5 bölmeli, yuvarlık tohumlu, yeşilimtırak gri renkte ve yenilebilir özelliktedir. Ekimi, ot temizliği ve hasadı fazla iş gücü gerektirmez. Oldukça verimsiz topraklarda neredeyse susuz yetiştiğinden kalabalık aileler tarafından dar alanlarda sıklıkla yetiştirilmişlerdir.

Bamya üretimini sınırlandıran en önemli özellik ise gövde, yan dal, meyve ve yapraklarında bulunan ve temas sırasında kaşıntıya neden olan tüylerdir. Bu tüylerin hasat sırasında kullanılan eldivenleri bile deldiği bilinmektedir.

Bamya Ekolojik istekleri

Sıcak iklim sebzesi olan bamya soğuklara duyarlı bir yapıdadır. Özellikle geceleri serin olan bölgelerde gelişimi yeterli olmaz ve meyve verimliliği düşük olur. Akdeniz ve Ege başta olmak üzere Marmara ve Karadeniz'de soğuklardan çok etkilenmeyen bölgelerde üretimi yapılmaktadır. Ortalama hava sıcaklığının 15-20 derece, toprak sıcaklığının ise 15 derece olduğu bahara geçiş döneminde tohum ekimi yapılmalıdır.

Bamyanın Toprak isteği

Toprak isteği yönünden çok seçici bir bitki değildir fakat ekonomik olarak kaliteli üretim derin, geçirgen, kumlu topraklarda yapılmalıdır. Marmara bölgesinde ise kıraç arazilerde hiç su ve gübre vermeden bamya üretimi yapılabilir. İlkbaharda toprak derin olmayacak şekilde sürülür. Birkaç gün güneşlenmesi sağlandıktan sonra tohum ekimi gerçekleştirilir. Çok nemli toprak özellikle de tohum dönemindeyken kaliteyi düşürücü etki yapar, küllenme hastalığına neden olur.

Bamya Hasadı

Bitkiler içinde hasadı en zor olan bitkilerden biri bamyadır. Çeşitlere ve sıcaklığa bağlı olarak tohum ekiminden 40-60 gün kadar sonra çiçeklenme başlar. Kullanım amacına ve çeşit özelliğine göre çiçeklenmenin 1-3 ve 4. Günü hasadı yapılır. Hasat zamanının belirlendiği bir diğer özellikte meyve iriliğidir. Normal boyunun üçte biri kadar olduğunda bamya hasat edilir. Çünkü bamya büyüdükçe sertleşir, tohumları ağza gelecek şekilde irileşir ve yemeklik değerini kaybeder. Hasat yaklaşık 1,5-4 ay arasında devam eder. Her toplamadan sonra yeni bitkileri olgunlaşır. Bu yüzden 4 ay boyunca her gün ya da gün aşırı hasat yapılır. Bamya hasadı, meyvelerinin çok küçük olması, sap yaprak ve gövdedeki kaşındırıcı tüyler yüzünden çok yorucu ve zorlu bir uğraştır. Hasat meyvelerin aşağıya çekilmesi yoluyla gerçekleştirilir. İyi çalışan bir işçi günde 10-15 kg bamya toplayabilir. Amasya çiçek bamyası gibi daha zorlu türlerde ise hasadı yapacak işçi bulmak zor olabilir.

Bamya Hasat sonrası işlemler

Sabah serinliğinde toplanan bamyalar bir yerde istif edilir. İstiflenen bamyalar daha sonra ayıklanarak boylarına göre ayrılır. Üzerlerine yapışmış olan kuru çiçekler temizlenir. Bu sırada gözden kaçmış ve ticari değerini düşürecek kadar büyümüş bamyalar tohumlamada kullanılmak üzere için kenara bırakılır. Hasat edilen yemeklik bamyalar küçük torbalara alınarak zaman geçirmeden pazara sunulur. 7 derece civarındaki kontrollü depolarda 10 gün süre ile tazeliğini koruyabilir.
" } ] }